Hôm qua, thị trường chứng khoán toàn cầu đã bật tăng mạnh mẽ trước những thông tin tích cực về vaccine Covid-19 do hãng dược Mỹ Pfizer và công ty sinh học Đức BioNTech phát triển. Theo thông báo của hãng, kết quả thử nghiệm vaccine cho thấy hiệu quả lên tới 90%. Tuy nhiên, chúng ta cần biết thêm nhiều điều về vaccine này, trong đó có tính an toàn của nó và thời gian để sản xuất vaccine là bao lâu.
Khi nào thì vaccine của Pfizer sẽ sẵn sàng để được cấp phép?
Sớm nhất là vài tuần nữa, bởi vì các nhà nghiên cứu và các nhà quản lý vẫn cần phải chắc chắn về tính an toàn của vaccine. Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cho biết cần phải đợi khoảng 2 tháng có những kết quả an toàn sau khi tiêm vaccine cho ít nhất một nửa số người tham dự 1 cuộc thử nghiệm lâm sàng giai đoạn cuối quy mô lớn trước khi FDA xem xét cấp phép 1 vaccine. Theo FDA thời gian đó là để phát hiện một số tác dụng phụ, ví dụ như liên quan đến thần kinh hoặc tim, vốn không xuất hiện rõ ràng ngay sau khi tiêm vaccine.
Pfizer khẳng định cho đến nay vẫn chưa phát hiện vấn đề nào nghiêm trọng liên quan đến tính an toàn của vaccine. Hãng hi vọng sẽ có đủ dữ liệu về độ an toàn vào cuối tháng này và sau đó có thể sớm nộp đơn xin FDA cấp phép. Vẫn chưa rõ mất bao lâu để FDA đưa ra quyết định.
Khi nào mọi người bắt đầu được tiêm vaccine?
Pfizer và BioNTech có thể bắt đầu cung cấp vaccine ngay từ cuối năm nay vì họ đã bắt đầu sản xuất. Tuy nhiên ban đầu nguồn cung sẽ bị hạn chế. Pfizer dự tính sẽ sản xuất 50 triệu liều trên toàn cầu trong năm 2020 (đủ cho 25 triệu người vì mỗi người cần tiêm 2 liều) và 1,3 tỷ liều trong năm 2021.
Điều đó có nghĩa là chỉ nhóm có nguy cơ cao nhất, ví dụ như các nhân viên y tế tuyến đầu, có thể tiếp cận vaccine trong năm nay. Trong khi đó để toàn bộ dân số thế giới hồi phục thì con số lớn hơn thế rất nhiều. Nhưng các vaccine tiềm năng khác cũng đang được phát triển, mà các nhà sản xuất dự báo sẽ tung ra hàng tỷ liều trong năm tới nếu như thử nghiệm lâm sàng thành công.
Điều này có ý nghĩa gì đối với việc tái mở cửa kinh tế?
Hiện các vaccine đi đầu đều được dự báo sẽ có thể đưa ra các dữ liệu đầu tiên trước khi năm 2020 kết thúc. Tuy nhiên vì nguồn cung ban đầu sẽ hạn chế, các cơ quan y tế cộng đồng đều cảnh báo rằng sẽ không thể có đủ vaccine cho toàn dân trước mùa hè năm 2021. Do đó các biện pháp phòng dịch như đeo khẩu trang và giãn cách xã hội vẫn rất quan trọng trong tương lai gần, đặc biệt là khi mùa đông lạnh giá đang đến. Thế giới sẽ chưa thể sớm quay trở lại trạng thái bình thường.
Còn điều gì chúng ta chưa biết?
Những dữ liệu về mức độ hiệu quả mà Pfizer và BioNTech vừa công bố rất tích cực nhưng chỉ là ban đầu. Còn rất nhiều biến số để biết được vaccine có an toàn hay không. Ngoài ra còn quá sớm để các nhà nghiên cứu biết được vaccine hiệu quả trong bao lâu (hiện dữ liệu chỉ tính đến 7 ngày sau khi tiêm liều thứ hai). Vaccine cúm mùa chỉ có hiệu lực trong 1 năm trong khi vaccine sởi lại có thể tạo ra miễn dịch cả đời.
Cho đến nay cũng chưa biết liệu vaccine có thể bảo vệ người được tiêm trước bệnh nặng hay không, hay tác dụng của vaccine lên những nhóm dân số khác nhau như người già, trẻ em như thế nào. Pfizer và BioNTech sẽ cung cấp thêm những dữ liệu trong thời gian tới.
