NCAP (New Car Assessment Program - Chương trình đánh giá xe mới) là một trong những chứng chỉ an toàn phổ biến và thông dụng nhất thế giới dành cho ôtô. Tùy theo từng thị trường và vùng lãnh thổ mà các tiêu chí đánh giá của NCAP có sự khác biệt.
Đồng thời, khác biệt về trang bị an toàn giữa các phiên bản dành cho từng khu vực và thị trường khác nhau cũng dẫn đến sự chênh lệch lớn về điểm số an toàn của cùng một mẫu xe, trong đó có ôtô hạng A.
Điểm số an toàn khác biệt lớn giữa các thị trường
Vừa qua, Kia Picanto (Kia Morning - một mẫu xe hạng A phổ biến tại Việt Nam) thế hệ mới nhận điểm số 0% về khả năng bảo vệ người trưởng thành do Latin NCAP đánh giá. Ở các hạng mục còn lại như khả năng bảo vệ hành khách trẻ em, người đi bộ và hệ thống trang bị an toàn, Morning cũng ghi nhận kết quả thấp - lần lượt là 29%, 51% và 7%. Tổng cộng, chiếc xe nhận 0/5 sao Latin NCAP.
 |
| Kia Morning 2020 nhận 0 sao an toàn Latin NCAP. Ảnh chụp màn hình. |
Tương tự, thế hệ Kia Morning trước đó dành cho Đông Nam Á cũng không được đánh giá cao về độ an toàn. Theo ASEAN NCAP, xe đạt 0/5 sao về khả năng bảo vệ người lớn và và 1/5 sao về khả năng bảo vệ trẻ em.
Tuy vẫn là thế hệ Kia Morning nói trên, biến thể bán tại châu Âu lại cho kết quả chênh lệch đáng kể. Cụ thể, phiên bản Morning với trang bị an toàn tiêu chuẩn đạt 3/5 sao Euro NCAP, còn phiên bản có thêm gói an toàn Safety Pack đạt 4/5 sao.
 
|
Chênh lệch đáng kể về điểm số NCAP của Kia Morning bán tại Đông Nam Á và châu Âu. Ảnh chụp màn hình. |
Sự chênh lệch đáng kể về điểm số an toàn NCAP cũng diễn ra trên Hyundai i10 - một mẫu xe hạng A phổ biến khác tại thị trường Việt Nam. Thế hệ i10 đang được phân phối tại Việt Nam lần lượt đạt 1/5 sao và 4/5 sao về khả năng bảo vệ người lớn và trẻ em, theo ASEAN NCAP.
Trong khi đó, tổ chức Euro NCAP đánh giá Hyundai i10 đạt 4/5 sao an toàn, với điểm số 79%, 80%, 71% và 56% tương ứng các hạng mục bảo vệ người lớn, bảo vệ trẻ em, bảo vệ người đi bộ và trang bị an toàn.
 
|
Hyundai i10 cũng có điểm số an toàn khác biệt lớn tại ASEAN và châu Âu. Ảnh chụp màn hình. |
Không chỉ Kia Morning hay Hyundai Grand i10, nhiều mẫu xe cỡ nhỏ khác dành cho thị trường Đông Nam Á cũng có điểm số ASEAN NCAP dưới mức trung bình. Tiêu biểu có thể kể đến Daihatsu Ayla 2015 bản không túi khí (1/5 sao và 2/5 sao an toàn cho người lớn và trẻ em), Renault Kwid 2018 (tổng điểm đạt 0 sao) hay Datsun Go 2015 (2/5 sao về cả khả năng bảo vệ người lớn và trẻ em).
Toyota Wigo 2015 và VinFast Fadil là các xe hạng A hiếm hoi có điểm ASEAN NCAP ở mức khá. Cả hai đều đạt 4/5 sao an toàn.
Ngược lại, đa phần xe cỡ nhỏ ở châu Âu đều đạt từ 3 sao Euro NCAP trở lên, ngoại trừ một số ít xe như FIAT Panda 2018 (0 sao) hay Lancia Ypsilon 2015 (2 sao).
Phụ thuộc vào từng khu vực và quốc gia
Qua những ví dụ kể trên, có thể thấy điểm số an toàn của cùng một mẫu xe có sự chênh lệch lớn giữa các phiên bản dành cho từng khu vực và thị trường. Điều này phần lớn đến từ sự khác biệt về lượng trang bị an toàn và chất lượng của các bộ phận trên xe như thân vỏ hay ghế ngồi.
Đơn cử, Kia Morning bán tại Indonesia chỉ được trang bị 2 túi khí và ABS, biến thể cho Việt Nam cũng tương tự. Trong khi đó, tại châu Âu, trang bị an toàn tiêu chuẩn của Kia Morning gồm có 7 túi khí, ABS, kiểm soát lực kéo, hỗ trợ phanh khẩn cấp và tùy chọn nâng cấp thêm tính năng hỗ trợ kiểm soát tốc độ.
Bên cạnh đó, cần lưu ý việc khi bán tại các quốc gia khác nhau, mỗi mẫu xe có thể có lượng trang bị an toàn cũng như chất lượng hoàn thiện, lắp ráp khác nhau. Do vậy, điểm số an toàn của một mẫu xe có thể đúng ở nước này nhưng chưa chắc đúng ở nước khác.
Ví dụ, Toyota Wigo đạt 4/5 sao ASEAN NCAP nhưng tại Việt Nam, chiếc xe này nhận nhiều chỉ trích về lượng trang bị an toàn sơ sài trên model cũ. Tìm hiểu trên website ASEAN NCAP, mẫu Wigo được đánh giá 4/5 sao là phiên bản Wigo 1.0 E MT 2015 dành cho Indonesia, phiên bản bán ở nước ta chưa được kiểm tra.
 |
| Mẫu xe Toyota Wigo 2015 đạt 4/5 sao ASEAN NCAP là phiên bản 1.0 E MT dành cho thị trường Indonesia. Ảnh chụp màn hình. |
Đồng thời, các tiêu chuẩn đánh giá mà các tổ chức như NCAP đưa ra lại có sự thay đổi theo từng năm. Vì vậy, một mẫu xe sản xuất năm 2015 có thể sẽ nhận điểm an toàn thấp hơn hoặc cao hơn nếu được chấm điểm dựa trên tiêu chuẩn của năm 2017 hoặc 2011.
Chuyên gia ôtô Nguyễn Sơn nhận định tại các thị trường phát triển như Mỹ hay châu Âu, nhận thức và yêu cầu người dùng về độ an toàn của xe khắt khe hơn. Bên cạnh đó, với hạ tầng giao thông tốt và tốc độ di chuyển trung bình cao, ôtô cũng cần đáp ứng các tiêu chí an toàn cao hơn. Do vậy, các mẫu xe bán tại đây thường có lượng trang bị an toàn đầy đủ hơn và được chấm điểm an toàn cao hơn.
   
|
Tùy theo khu vực và thị trường mà các mẫu xe sẽ có sự khác biệt về trang bị và điểm số an toàn. |
"Tại các quốc gia đang phát triển, người dùng thường chú trọng đến yếu tố giá bán khi chọn mua xe. Do đó, không ít mẫu xe hạng A nói riêng và ôtô nói chung bán tại các thị trường này thường bị cắt giảm trang bị an toàn để hạ giá bán. Trong khi đó, hạ tầng giao thông ở những nước này chưa hoàn thiện, tốc độ di chuyển trung bình của phương tiện không cao. Vì vậy, yêu cầu về trang bị an toàn cũng thấp hơn", ông Sơn cho biết.
